Kosta Rika’nın Venecia bölgesindeki Recreo Verde turizm kompleksinde yer alan Ölüm Mağarası, ilk bakışta çok da tehlikeli olmayan sıradan bir mağaraya benzeyebilir. Ancak girişinde kafatası ve çapraz kemik çizimleriyle süslenmiş bir “Tehlike! Bu noktadan sonraya geçilmez” uyarısını görünce, aslında o kadar da sıradan bir mağara olmadığını anlayabiliyoruz.
Yaklaşık 2 metre derinliğinde ve 3 metre uzunluğunda olan bu mağara, içine giren her canlıyı anında öldürebiliyor. Ancak bu, cesur kaşifleri sosyal medya videoları oluşturmak için alanı ziyaret etmekten caydırmıyor.
Birkaç yıl önce bölgeyi ziyaret eden Belçikalı mağara kaşifi Guy van Rentergem’in söylediğine göre burada önemli miktarda karbondioksit (CO2) bulunuyor. Hatta mağara içindeki gaz seviyeleri o kadar yüksek ki, neredeyse anında bilinç kaybına ve ardından nefes almanın durmasına neden olabilir.
Neyse ki mağara çoğu insanın sığamayacağı kadar küçük olduğu ve çevresindeki tabelalar yeterli uyarı sağladığı için genellikle bir sorun yaşanmıyor. Ancak yılanlar, kuşlar, kemirgenler ve diğer küçük canlılar, belki de yiyecek aramak için farkında olmadan mağaranın içine girdikten sonra hızla hayatlarını kaybediyor.
Van Rentergem, “Bu çok küçük bir mağara, ancak mağaranın arkasındaki uzak yarıktan önemli miktarda karbondioksit gazı sızıntısı olması alışılmadık bir durum” diyor. Söylediğine göre yarıktan atmosfere her saat yaklaşık 30 kg karbondioksit yayılıyor ve bu da ortalama bir otomobilin 256 km ilerlemesine denk bir miktar anlamına geliyor: “Bu, bir yılda 263 ton karbondioksit veya bir otomobilin 2,2 milyon km, yani Dünya’nın çevresini 56 kez turlamasına eşdeğerdir.”
Van Rentergem gazın volkanik kökenli olduğunu tahmin ediyor olsa da kaynağının tam olarak ne olduğu belli değil.
Van Rentergem’in ekibinin bir üyesi, Ölüm Mağarası’nı ziyareti sırasında girişe yanan bir meşale tutarak mağaranın gücünü gösteriyor. Meşalenin alevi, etrafındaki oksijenin yerini hızlı bir şekilde CO2 alırken sadece birkaç saniye sonra sönüyor.
İtalyan araştırmacılar tarafından 2022’de yapılan farklı bir araştırma, doğal mağaraların özellikle “tehlikeli CO2 birikimlerine” eğilimli olduğuna dikkat çekti. Bunun nedeni “jeojenik” CO2’nin, yani Dünya’nın jeolojik süreçlerinden gelen CO2’nin atmosfere salınmasını sağlamasıdır.
Çalışmanın yazarları, “Atmosferik CO2 konsantrasyonları doğal mağaraların içinde yüksek seviyelere ulaşabilir, bu da yeraltı ortamını sık sık kullanan insanlar için de tehlikeli bir durumu temsil eder” dedi.
